Απο το "μαζί τα φάγαμε" του Πάγκαλου στο "τώρα απλώς θερίζουμε τις συνέπειες της αφροσύνης μας " του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερωνύμου

Θα είμαστε παράλογοι  και τυφλοί  αν  διαφωνούσαμε  "επι της αρχής"  - όπως συνηθίζουν να λένε στην βουλή- στην γενική  και αόριστη  εν πολλοίς διαπίστωση του  Μακαριωτάτου, πως  ο ελληνικός λαός  δεν ακολουθησε  στο σύνολό του  τις παραινέσεις των Αγίων Πατέρων  και  γενικά της Ορθόδοξης Ιεράς Παράδοσης.

Ωστόσο  το ζήτημα της  "συλλογικής  ευθύνης"  το οποίο συμπτωματικά    ετέθη  με χυδαιότητα πρωτίστως απο τον  αντιπρόεδρο της κυβέρνησης  Θ. Πάγκαλο ("μαζί τα φάγαμε" ) και  μετά  απο πολλούς  οπαδούς του  "νεοφιλελευθερισμού" των Βρυξελλών, δεν έχει μία μόνο ανάγνωση  και ασφαλώς δεν  λειτουργεί  προς την κατεύθυνση  μιας   "δημιουργικής αυτογνωσίας" , η  οποία  μάλιστα αν  βασίζεται στην Ορθόδοξη παράδοση  θα εξυψώσει αναμφισβήτητα τον άνθρωπο, αλλά  ως ανάχωμα και   επιθετικό  πολιτικό επιχείρημα  ενός  φυσικού αυτουργού  ο οποίος προκειμένω  να "ελαφρώσει" την ενοχή   του  προσπαθεί  να  εμφανίσει ως μείζονος σημασίας την   δήθεν  συνενοχή  όλων των Ελλήνων (εδώ   ισχύει περίτρανα η  παλιά  ελληνική παροιμία : "Η κολοβή αλεπού όλες κολοβές τις βλέπει").

Είναι  τελικά  ηθικός αυτουργός σε αυτό το διαρκές εθνικό έγκλημα  ο κάθε Έλληνας πολίτης;

Ποιά είναι  εκείνα τα πνευματικά κριτήρια που αξιολογούν τον  Έλληνα Ορθόδοξο ως  ...
εμμέσως  "συνένοχο" σε  όλα όσα  έπραξαν  εξ ονόματός του   οι  κατά καιρούς σφετεριστές της εξουσίας;

Μήπως  τα πάθη και οι  αμαρτίες  του καθε ενός μας  μπαίνουν σε ένα τσουβάλι  το  βάρος του οποίου  θα κρίνει  τελικά την  ισορροπία της πλάστιγγας;

Δεν αμφισβητούμε  το ότι  ο ελληνικός λαός   λησμόνησε  πολλές απο τις παραδοσιακές του αξίες  , ούτε  θα  διαφωνήσουμε  στο ότι  η πλειονότης των  Ελλήνων   ειδωλοποίησε τρόπον τινά την  ενημερωτική και  ψυχαγωγική αξία του "άμβωνα  της Νέας Εποχής" δηλαδή της  τηλεόρασης.

Όμως  όπως  γνωρίζουν καλύτερα  οι έμπειροι και  άξιοι πνευματικοί , ο Ελληνικός λαός δεν απεκόπη απο την πίστη των προγόνων του και  ενώ πέφτει,  ταυτοχρόνως   έρχεται σε συναίσθηση και προστρέχει στο πετραχήλι για να ζητήσει την βοήθεια του Θεού.

Μήπως τελικά οι  πατρικές  "διαπιστώσεις"  του Μακαριωτάτου, είναι  ισοπεδωτικές;

Μήπως  λησμόνησε  ότι  τα τελευταία χρόνια   εκτός απο την κοινωνική παρακμή  υπήρξε και  μια  εντυπωσιακή μεταστροφή  του κόσμου  προς τις  Ορθόδοξες πηγές  είτε αυτές αφορούν στην ενοριακή ζωή  είτε στην άνθηση του  Ορθόδοξου μοναχισμού;

Απο τον  Μακαριώτατο  θα περιμέναμε  να μας   στηρίξει   τώρα που βαλλόμεθα ως  Έλληνες και ως Ορθόδοξοι   και να  τον δούμε  "μπροστάρη" στον αγώνα  "δια την πίστιν  του Χριστού την Αγίαν και δια της πατρίδος  την ελευθερίαν" και όχι να  μας  "επιτιμά" για την  "αφροσύνη" μας.

Αν εμείς  Μακαριώτατε   ως αφελείς , ακατήχητοι  και αμαρτωλοί "θερίζουμε  τώρα  τις συνέπειες της αφροσύνης μας" τότε  ίσως  θα  πρέπει  και εσείς  ως ποιμενάρχης  μας να κάνετε  την δική σας αυτοκριτική  διότι με την ίδια ευκολία  μπορούμε να  πούμε  πως και εσείς δεν  σπείρατε όταν έπρεπε και όπως έπρεπε τον σπόρο της  πίστης  στον λαό που σήμερα "κατηγορείτε".

Είναι αυτονόητο  πως  ουδείς  είναι αναμάρτητος  και ο κάθε  ένας εξ ημών  ευθύνεται για κάτι .

Όμως άλλο είναι αυτό και άλλο  είναι να  μιλάμε  με  το  πνεύμα της "συλλογικής ευθύνης"  και να  αξιολογούμε  τον πιστό λαό  σαν μάζα και όχι σαν ένα σύνολο  ανθρωπίνων προσώπων.

Αν π.χ ο πιστός λαός  έκανε λάθος  πολιτικές επιλογές  και  πίστεψε  τους σφετεριστές της εξουσίας  , με ποιόν τρόπο εσείς  προσωπικά  Μακαριώτατε  τον προστατεύσατε απο αυτές τις κακοτοπιές;

Μήπως  σαν  Επίσκοπος ή αργότερα σαν  Αρχιεπίσκοπος   μας  πρροειδοποιήσατε  ώστε να μην στείλουμε  στην Βουλή   μασόνους, αθέους, ψευτοχριστιανούς,  και κάθε άλλον   εχθρό της  Εκκλησίας;

Εμείς , ο πιστός λαός, που εδώ και  έναν τουλάχιστον χρόνο  ζητούμε  δημόσια  την βοήθειά σας ,  για το   τεράστιο θέμα  της Κάρτας του Πολίτη,  που αφορά  την  θρησκευτική  συνείδηση  και την ελευθερία μας, αντί  να ακούσουμε  την οριστική σας τοποθέτηση  πάνω σε αυτό το  φλέγον και  επείγον  ζήτημα,  γίναμε  αποδέκτες της "πατρικής σας επιτίμησης " σχετικά με το  "πού πάμε".

Μακαριώτατε  είναι  απολύτως βέβαιο  ότι  και το ποίμνιό σας, εκφράζει  ακριβώς την ίδια απορία  προσθέτοντας μόνο  και την   δευτερογενή  ερώτηση : "και με ποιούς πάμε;"

Σαν μέτρο σύγκρισης  και δεδομένων τοων σημερινών συνθηκών  δεν  μποροπύμε  παρά να  έχουμε  τους παρακάτω Ιεράρχες ,Ιερείς και  Μοναχούς ,  οι οποίοι    με το μαρτύριό τους και την ομολογία τους , μας έδειξαν όχι μόνο  το "που πρέπει να πάμε " , αλλά και το  "πως θα πάμε":

(μικρό απόσπασμα απο το εξαιρετικό άρθρο  του  αξιότιμου καθηγητή  του  Α.Π.Θ κ. Καραθανάση που διαβάσαμε στην  "Τράπεζα ιδεών")

" ... Πρώτος πατριάρχης του δουλεύοντος Γένους καθίσταται ο Γεννάδιος Σχολάριος Κουρτέσης (1398/1405 – 1472), που διακρινόταν για την παιδεία του, και την σωφροσύνη του, και τον ανθενωτικό πνεύμα του έναντι των Δυτικών, την προσωπικότητά του και την θρησκευτικότητά του που ενέπνεε εμπιστοσύνη στον ταλαιπωρημένο και απελπισμένο ψυχικά λαό....Το Άγιον Όρος και τα Μετέωρα είναι τα μεγαλύτερα πνευματικά κέντρα της Ορθοδοξίας κατά την Τουρκοκρατία.... Αλλά και άλλες μονές, όπως η μονή του Τιμίου Προδρόμου στο Βέρμιο, των Ασωμάτων στην Νάουσα, της Αγίας Τριάδος στον Όλυμπο, της Ζάβορδας στην Δυτ. Μακεδονία, του αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω, κρατούν όρθιο τον αιχμάλωτο Χριστιανό, ανακόπτουν το ρεύμα των εξισλαμισμών, εμπνέουν την αντίσταση των πιστών, συμβάλλουν στην ηθική συνοχή τους, ενώ οι όσιοι, αγιοτικές μορφές, δεν συμβιβάζονται με την απομόνωσή τους στις μονές, και εξέρχονται έξω στον κόσμο, γενόμενοι με τον ασκητικό βίο τους υποδείγματα Χριστιανών....Κορυφαία φυσιογνωμία της εποχής ο πατρο Κοσμάς ο Αιτωλός (1714 – 1779) ο φλογερός ιεροκήρυκας του σαστισμένου και πολυβασανισμένου Γένους που αρχικά διδάσκει την αγάπη, την ταπείνωση, βάλλει κατά των δεισιδαιμονιών του αμόρφωτου λαού, υπερασπίζεται την συνοχή, την αλληλεγγύη, συμβουλεύει τους άρχοντες. Αυτά κατά  την πρώτη περιοδεία του που λήγει το 1767. Η δεύτερη περιοδεία του, από το 1775 – 1779, είναι περισσότερο δημιουργική : ιδρύει σχολεία, μιλεί με θέρμη για την ανάγκη εξύψωσης του πνευματικού επιπέδου του λαού, μάχεται κατά των εξωμοσιών, κηρύσσει την μελλούμενη ελευθερία, την ισότητα, καταπολεμά την αδικία και την καταπίεση, διδάσκει την επάλληλη σχέση Ελληνισμού και Ορθοδοξίας, αφυπνίζει την εθνική συνείδηση, ως τον θάνατό του (24 Αυγ. 1779)..

Κορυφαία φυσιογνωμία ο μάρτυς Γρηγόριος Ε΄, που ήταν ενήμερος της επαναστατικής κινήσεως από τον καιρό που ήταν αυτοεξόριστος στο Άγιον Όρος, όπου συζητούσε για την Φιλική Εταιρεία με τον αγωνιστή Φαρμάκη το 1818. Γνωστές ήσαν οι επαφές του με τους Φιλικούς, τον επίσκοπο Σαλώνων Ησαΐα και τον Φιλικό Ιω. Παπαρρηγόπουλο. Τις κινήσεις του γνώριζε η Πύλη και τον παρακολουθούσε, ενώ η Ρωσσική Πρεσβεία του πρότεινε πριν από την έκρηξη της Επαναστάσεως να τον φυγαδεύσει. Κατηγορήθηκε ότι αφόρισε την επανάσταση του Αλεξ. Υψηλάντη, αλλ’ αυτό το έπραξε θέλοντας να προστατεύσει τους Έλληνες, ιδίως στην ΚΠολη, από τις σφαγές τις οποίες τελικώς δεν απέφυγαν με τα όσα τραγικά ακολούθησαν με την αγγελία της Επαναστάσεως στην Πελοπόννησο. Την Κυριακή του Πάσχα του 1821 απαγχονίσθηκε στην κεντρική πύλη του Πατριαρχείου, που από τότε παραμένει κλειστή, μαζί με τους μητροπολίτες Εφέσου Άνθιμο, Νικομηδείας Αθανάσιο, Αγχιάλου Ευγένιο. Η θυσία του είχε μεγάλη απήχηση στον επαναστατημένο ελληνικό λαό που εμπνεύστηκε από τον θάνατό του. Τις επόμενες ημέρες μαρτύρησαν και άλλοι αρχιερείς ανάμεσά τους και ο Θεσσαλονίκης Ιωσήφ, που βρισκόταν τότε στην ΚΠολη ως συνοδικός. Την 3 Ιουνίου 1821 απαγχονίσθηκαν ο λόγιος μητροπολίτης Αδριανουπόλεως Δωρόθεος Πρώιος, ο Δέρκων, ο Μυριοφύτου, ο Γάνου και χώρας και ο Μεσημβρίας. Την 17 Απριλίου, ημέρα Κυριακή του Θωμά, απαγχονίσθηκαν στην Αδριανούπολλη ο πρώην Οικουμενικός Πατριάρχης Κύριλλος ΣΤ΄ με το μοναχικό του ένδυμα κατά διαταγήν του σουλτάνου, και ο μητροπολίτης Σωζοπόλεως Παΐσιος Πρικαίος, αδελφός του πρωτεργάτη του Αγώνα στην Σωζόπολη. Στις 7 Ιουλίου 1821 απαγχονίσθηκαν και αποκεφαλίσθηκαν ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός μαζί με τον Κιτίου Μελέτιο, τον Κυρηνείας Λαυρέντιο, τον Πάφου Χρύσανθου, τον ηγούμενο της μονής Κύκκου Ιωσήφ και άλλους κατώτερους κληρικούς. Οι απαγχονισμοί τους συνοδεύτηκαν από λεηλασίες και καταστροφές μονών, επισκοπικών μεγάρων. Τον Απρίλιο του 1821 απαγχονίσθηκαν στην Θεσσαλονίκη, μαζί με προκρίτους της πόλεως, ο επίσκοπος Κίτρους Μελέτιος, ο παπά Γιάννης του ναού του αγίου Μηνά, ενώ ο Φιλικός παπά Μαρκόπουλος, που συνελήφθη μεταφέροντας επαναστατικά έγγραφα, μαρτύρησε στην φυλακή του Λευκού Πύργου. Στην Μακεδονία οι ιεράρχες Άνθιμος Γρεβενών, Ιερόθεος Ιερισσού και Αγίου Όρους, Χρύσανθος, Σερρών, ο κατόπιν Οικουμενικός Πατριάρχης, Ιγνάτιος Αρδαμερίου με πλούσια συμβολή στον Αγώνα μετά την κάθοδό του στην Ν. Ελλάδα, ο Βενιαμίν Κοζάνης, ο Κωνστάντιος Μαρωνείας εκ των άμεσων συνεργατών του Εμμ. Παπά στην Επανάσταση της Χαλκιδικής, είχαν μυηθεί στην Φιλική Εταιρεία. Άλλωστε η Φιλική Εταιρεία περιλάμβανε στην οργάνωσή της ιερείς, ποιμένες και αρχιποιμένες. Και είναι γνωστή η πληθωρική συμμετοχή σ’ όλον τον Αγώνα του Παλαιών Πατρών Γερμανού, του Μονεμβασίας Χρυσάνθου, της Χριστιανουπόλεως Γερμανού, του Παπαφλέσσα με την θυσία του στο Μανιάκι και τον ρόλο του στην όλη δράση της Φιλικής Εταιρείας με τον υπασπιστή του τον θρυλικό σημαιοφόρο του παπά Τούρτα. Την Επανάσταση στο Πήλιο οργάνωσε κατά κύριο λόγο ο αρχιμανδρίτης και λόγιος Άνθιμος Γαζής συνεπικουρούμενος από τον συνάδελφό του Γρηγόριο Κωνσταντά. Την περίοδο 1822 – 1825 διακρίθηκαν κατά ένα ή τον άλλο τρόπο ο επίσκοπος Άρτης Πορφύριος, συνεργάτης του Κολοκοτρώνη, ο πρωτοστάτης στην επανάσταση στην Εύβοια και την Κάρυστο Νεόφυτος και ο επίσκοπος Ευρίπου Γρηγόριος  Αργυροκαστρίτης, ο Βρεσθένης Θεοδώρητος ..."

  Σας παραθέτουμε πιο κάτω  το  άρθρο του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου  Β΄ που δημοσιεύθηκε στις  5/6/2011 στην εφημερίδα "Καθημερινή  της Κυριακής"

"Που πάμε;"

του Αρχιεπισκόπου Αθηνών

και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου

Σε τέτοιες κρίσιμες ώρες που περνά ο τόπος μας ο δημόσιος λόγος γίνεται δύσκολο άθλημα. Από τη μια είναι δημοφιλής η ανέξοδη επιλογή να γίνει καταγγελτικός, αλλά κινδυνεύει να χάσει την επαφή με την πραγματικότητα, αν προσπαθήσει να γίνει παρηγορητικός και ενισχυτικός. Και όμως, πρέπει να αρθρωθεί λόγος.

Από ολοένα και περισσότερους διατυπώνεται η άποψη πως η έξοδος από την οικονομική ...
κρίση στην οποία έχουμε βρεθεί θα διευκολυνθή αν συνοδεύεται από ριζική αλλαγή νοοτροπίας. Αλλαγή δηλαδή των στάσεών μας απέναντι στη ζωή και στη κοινωνία. Οι ημέρες μας ευνοούν τους στοχασμούς μας σχετικά με αυτή την αλλαγή σελίδας.

Τα σφάλματα που διαπράξαμε ως λαός και τα οποία μας έφεραν σε αυτό το κατάντημα είναι ήδη γνωστά και χιλιοειπωμένα. Θα ήθελα όμως να επισημάνω πως οι προδιαγραφές για μιαν υγιέστερη κοινωνική ζωή είχαν διατυπωθεί αιώνες πριν, μέσα από την θεολογική μας παράδοση.

Για παράδειγμα ως προς την ανάγκη ενότητος, τόσο σπάνιας για το έθνος μας, ο Απόστολος Παύλος είχε συμβουλεύσει: "Προσέξτε γιατί αν δαγκώνει ο ένας τον άλλο θα αλληλοεξοντωθήτε μεταξύ σας". Ο Μέγας Βασίλειος είχε επισημάνει ότι "κάθε τι στη φύση και όλα τα ανθρώπινα πράγματα έχουν όρια και τέλος εκτός από τον τόκο (!)", υποδεικνύοντας έτσι την οιονεί μεταφυσική προέκταση που λαμβάνει το χρήμα στις συνειδήσεις, όταν κυριαρχεί η απληστία, μια διάσταση που φέρει πελώρια ευθύνη για τις σημερινές τρομακτικές ανισότητες.

Εξ άλλου ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος συνιστά κάτι που φαίνεται να λησμονήσαμε: "Κανείς από όσους ασκούν χειρωνακτικό επάγγελμα να μην ντρέπεται, αλλά να ντρέπονται, όσοι τρέφονται άδικα και μένουν αργοί" προσθέτοντας ότι "τα γνωρίσματα του αληθινά φιλοσοφημένου και καλλιεργημένου ανθρώπου είναι η περιφρόνηση του πλούτου και της δόξας, καθώς και το να είναι ανώτερος από φθόνο και κάθε πάθος".

Ακόμη, ο ησυχαστής άγιος Γρηγόριος Παλαμάς με τόλμη καταγγέλει ως πλεονέκτη "όχι μόνο εκείνον που σφετερίζεται τα ξένα αλλά και αυτόν που οικειοποιείται τα κοινά, δηλαδή όχι μόνον εκείνον που αδικεί κάποιον άλλο αλλά και αυτόν που δεν μεταδίδει στους έχοντες ανάγκη από αυτά που νόμιμα απέκτησε".

Παραθέτω ελάχιστα παραδείγματα, απλώς ενδεικτικά, από τις άφθονες εκείνες παρακαταθήκες αληθινής πνευματικότητος που μας κληροδότησαν οι Άγιοι πρόγονοί μας. Εμείς απλώς διαπιστώνουμε πόσο μικροί σταθήκαμε απέναντι σε αυτές τις παραινέσεις και ότι τώρα απλώς θερίζουμε τις συνέπειες της αφροσύνης μας.

Οπωσδήποτε θα μπορούσε να ακουστεί εδώ ο αντίλογος:

Οι παραπάνω θέσεις αντανακλούν μια γενικότερη ηθική υπευθυνότητα την οποία ενδεχομένως συμμερίζονται και άνθρωποι μη πιστοί. Είναι αλήθεια αυτό και πράγματι τιμούμε τους αδελφούς μας που αγωνίζονται να παραμένουν ακέραιοι και συνεπείς, με ηθικές αρχές χωρίς να έχουν την αναφορά τους στην θρησκευτική πίστη. Στηρίζουν την κοινωνία και αποτελούν παραδείγματα για όλους μας. Όμως δεν είναι δυνατό να παρασιωπήσουμε το ξεχωριστό κίνητρο της ηθικότητας των πιστών χριστιανών: την επίγνωση ότι κάθε συνάνθρωπος αποτελεί εικόνα Θεού και γι' αυτό κάθε μορφή αδικίας προσβάλλει τον Ίδιο τον Δημιουργό. Η ένταξη στον εκκλησιαστικό τρόπο ζωής προσφέρει το πλεονέκτημα της ηθικής στάσης όχι απλώς ως υπακοής σε αφηρημένες αρχές αλλά ως αγάπης προς τα ζωντανά πρόσωπα του Θεού και των εικόνων Του.

Μια τέτοια στάση ζωής έχει εμπνεύσει πολλές και ποικίλες μορφές κοινωνικής συμπαράστασης. Στον εκκλησιαστικό χώρο, εκτός από την αθόρυβη συμπαράσταση στα ποικίλα προβλήματα των ανθρώπων την οποίαν έχουν επωμισθεί οι κληρικοί μας, έχουμε συχνά την ευλογία να συναντούμε αξιοζήλευτες δράσεις κοινωνικής υπευθυνότητος των λαϊκών αδελφών μας, πάντα εθελοντικές, αφανή στήριξη στην οικογένεια, εργασία σε συσσίτια, φροντίδα απόρων, συμπαράσταση σε εφήβους και νέους, μέριμνα για μετανάστες, ιεραποστολή σε μακρυνές και δύσκολες χώρες, προσφορά σε νεανικές ομάδες και κατασκηνώσεις και άλλα πολλά. Αν σε αυτές προστεθούν και οι ανθρωπιστικές δράσεις από μη εκκλησιαστικούς χώρους καθώς και οι διάφορες μορφές αυτοοργάνωσης με στόχο την κοινωνική αλληλεγγύη οι οποίες εμφανίζονται τελευταία, τότε μάλλον δικαιούμαστε να ελπίζουμε. Ο λαός μας διαθέτει ακόμη μεγάλα αποθέματα ανθρωπιάς και δυναμισμού.

Αλλά δεν αρκούν. Χρειάζεται να κινητοποιηθεί μεγαλύτερο τμήμα της κοινωνίας μας. Το κυριώτερο: απαιτείται μια εμβάθυνση στην πνευματική μας κληρονομιά, ώστε να προκύψει μια νέα ιεράρχηση των αξιών μας.

Καθώς ατενίζουμε με δέος και σφίξιμο καρδιάς τα οικονομικά μέτρα για την έξοδο από την κρίση, ταυτόχρονα αγνοούμε και αναρωτιόμαστε ποιό τοπίο θα αντικρύσουμε βγαίνοντας από αυτήν; Ποιές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις θα έχουν τα εν λόγω μέτρα στην οικογένεια, στις εργασιακές σχέσεις, στα όνειρα της νεολαίας; Σε ποιά κατάσταση θα βρεθούν, με τα νέα δεδομένα, η ελληνική κοινωνία και (γιατί όχι;) η ελληνική πολιτεία μέσα στη διεθνή πραγματικότητα; Ποιό κοινωνικό ήθος θα γεννηθή αύριο;

Θα αποτελεί μοιραίο λάθος να παρακολουθούμε παθητικά αυτή τη διεργασία σχηματισμού του νέου τοπίου. Εφ' όσον λιγότερο η περισσότερο, υπήρξαμε όλοι μέρος της κρίσεως, μπορούμε να γίνουμε μέρος της αλλαγής. Έχουμε και τη δυνατότητα και το καθήκον να συμβάλουμε στη διαμόρφωση της υγιέστερης κοινωνίας που όλοι επιθυμούμε και οραματιζόμαστε. Μόνο που για το έργο αυτό χρειαζόμαστε τον κατάλληλο πνευματικό εξοπλισμό.

Θα αρπάξουμε την ευκαιρία;